TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, Balıkesir’de yaşanan patlamanın ardından yaptığı açıklamada, iş kazaları ve işçi cinayetlerinin sebeplerine dikkat çekti. Koramaz, her iş “kazası” ve her iş cinayetinin alınmayan önlemler nedeniyle gerçekleştiğini vurguladı. Koramaz, “Balıkesir’de yaşanan patlamanın sebebi de çalışma ortamında olması gerekenden fazla miktarda patlayıcı bulunması, artan müşteri taleplerini yetiştirmek için üretim hızının artması, düzensiz ve emniyetsiz çalışma ortamı, soğuk hava koşulları nedeniyle olası ısıtıcı kullanımı gibi durumlar olabilir. Bütün bu olumsuz durumlar, işçi sağlığı ve güvenliğine, işçi canına önem verilmesi, iş yerlerinin denetlenmesi, işverenlere gerekli ceza ve yaptırımların uygulanması ile önlenebilir” dedi.
Koramaz, Türkiye’de iş “kazalarının” ve işçi cinayetlerinin her yıl giderek arttığını ve bunun ana nedeninin politik olduğunu belirterek, “İlgili bakanlıkların görevlerini hakkıyla yerine getirmemesinin bir sonucudur” ifadelerini kullandı.
2024’ün Mart ayına kadar tek bir iş yerinde dahi iş güvenliği denetimi yapılmadığını belirten Koramaz, iş güvenliğinin ticari kuruluşlara devredildiğini söyledi. Koramaz, “4857 sayılı İş Kanunu’yla, daha sonra 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunuyla; işçi sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması bir işveren yükümlülüğü olmaktan çıkartılıp, piyasa koşullarına terk edildi. Esas olarak işçi sağlığı ve güvenliği, ticari kuruluşlar olan Ortak Sağlık Güvenlik Birimlerine (OSGB) devredildi. OSGB’ler işyerlerine en ucuz teklifi vererek iş almanın yanında, iş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimlerinin görevlerini yapmasına da müdahil oldular.” şeklinde konuştu.
TMMOB’un acil talepleri
Koramaz, işçi sağlığı ve güvenliği alanında yapılması gereken düzenlemeleri sıralayarak, acil taleplerini dile getirdi. Bu talepler arasında şunlar yer aldı:
- Yapılacak düzenlemeler aşağıda belirtilen hususları da kapsamalıdır. İş yasasında iş güvencesi kati kurallara bağlanmalıdır. Yasada hiçbir şekilde esneklik olmamalıdır. İşçi alacaklarına güvence getirilmelidir. Yasada yer alan cezalar artırılmalıdır.
- OSGB sistemi ortadan kaldırılmalıdır.
- Uzman ve hekimlerin eğitimleri meslek örgütlerince yapılmalı. Yenileme eğitimleri getirilmelidir. Uzman ve hekimlerin çalışmaları meslek örgütlerince denetlenmelidir.
- İşyerleri denetlenmeli, eksiklikler için para cezası, işyeri kapatma cezası uygulanmalı, para cezaları artırılmalıdır.
- Sendikalar iş kolundaki işyerlerini istedikleri an, işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden gerek duyarlarsa meslek örgütlerinden de uzman desteği sağlayarak denetleyebilmelidir.
- Çalışan temsilcileri/sendika temsilcileri çalışan sayısına göre belirlenecek süre kadar her gün işyerlerinde işçi sağlığı ve güvenliği kapsamında inceleme yapma, raporlama yetkisinde olmalıdır.
- Ölümlü iş kazası, işyerinde iş durdurma nedeni olmalı, meslek odaları, sendikaların yapacağı inceleme, düzenleyeceği rapordaki gereklilikler yerine getirildikten sonra açılmasına izin verilmelidir.
- İş kazaları sonrası yapılacak soruşturmalarda ana kriter işyerlerinde işçi sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasının işveren yükümlülüğü olduğu gerçeği olmalıdır.
- İnşaat, maden gibi sektörlerde 50 veya daha fazla çalışan varsa tam zamanlı iş güvenliği uzmanı çalıştırılmalıdır.
TMMOB Başkanı, işçi sağlığı ve güvenliği konusunda atılması gereken adımların aciliyetine vurgu yaparak, bu alanda yapılacak düzenlemelerin bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti.
