Almanya’da 21. dönem Federal Meclis (Bundestag) seçimleri için oy verme işlemi yerel saatle 08.00’de (TSİ 10.00) başladı. Seçmenler, yerel saatle 18.00’e (TSİ 20.00) kadar oy kullanabilecek.
59,2 milyon seçmenin oy kullanma hakkı bulunduğu seçimlere 29 parti katılıyor. İlk kez oy kullanacak gençlerin sayısının 2,3 milyon olduğu seçimlerde 70 yaşın üzerindeki seçmenlerin sayısı ise 13,7 milyon olarak açıklandı. Seçimlerde bin 422’si kadın olmak üzere 4 bin 506 aday, 630 sandalyeli mecliste milletvekili olmak için yarışıyor.
Almanya’da 16 eyalette oluşturulan 299 seçim bölgesinde 675 bin kişi yaklaşık 90 bin sandıkta görev yapacak.
İkinci oylar neden önemli?
Seçmenler sandığa gittiklerinde iki ayrı oy kullanacak. İlk oyla seçim bölgesindeki adayı seçecek olan seçmenler, ikinci oyla partilerin belirlediği listelerde yer alan adaylara oy verecek. Seçim öncesinde Seçim Yasasında yapılan değişiklikle daha önemli hale gelen ikinci oylar, partilerin mecliste ne kadar sandalye kazanacağını belirleyecek.
Seçimlerde oy oranında yüzde 5’lik barajı geçen partiler meclise girecek. Ancak bu barajı geçemeyen partiler, 3 bölgeden doğrudan milletvekili çıkarması durumunda partinin oy oranına göre parlamentoda temsil edilme fırsatını yakalayabilecek.
Başbakan adayları
Almanya’da 2021’de Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) oluşan “trafik ışığı koalisyonu” hükümetinin lideri Başbakan Olaf Scholz, SPD’den yeniden başbakan adayı oldu.
Scholz’un yanı sıra başbakanlık koltuğu için ana muhalefetteki Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin adayı Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) Partisi Genel Başkanı Friedrich Merz, ırkçı-faşist Almanya için Alternatif (AfD) Partisi Eş Başkanı Alice Weidel, Yeşiller’den Ekonomi ve İklimi Koruma Bakanı Robert Habeck ve “Sahra Wagenknecht İttifakı-Anlayış ve Adalet İçin” (BSW) Partisi Eş Başkanı Sahra Wagenknecht yarışıyor.
Anketlerdeki durum
Anketlere göre Merz liderliğindeki CDU/CSU, yüzde 28-32 bandındaki oy oranıyla birinci sırada yer alıyor. Bu da ülkede başbakanın değişeceğine neredeyse kesin gözüyle bakılmasını sağlıyor. Irkçı-faşist AfD’nin oy oranı ise anketlere yüzde 20-21 olarak yansıyor. AfD’nin oy oranının bir önceki seçimlere göre iki kat artabileceği ifade ediliyor.
Başbakan Scholz’un üyesi olduğu SPD’nin oy oranı da yüzde 14,5-16 bandında görülürken, mevcut hükümetin diğer ortağı Yeşillerin oy oranı yüzde 12-14 bandında bulunuyor. Kasım 2021’de dağılan “trafik ışığı hükümetinin” küçük ortağı FDP’nin anketlerde oy oranı yüzde 4-5 arasında yer alıyor. Uzmanlar, FDP’nin yüzde 5’lik seçim barajına takılabileceğini belirtiyor.
Seçimlerde ne kadar oy alacağı kamuoyunda merak edilen Sol Parti’nin anketlerde yüzde 7-8 oy alacağı tahmin ediliyor. İlk kez genel seçime katılacak olan BSW ise anketlere yüzde 3-4,5 bandındaki oy oranıyla yansıyor.
Almanya kamu yayıncısı ZDF’in anketinde, hangi parti için oy kullanacakları kararını son günlerde vermesi beklenen “kararsızların” oranı yüzde 27 olarak gösteriliyor.
Anketlere göre hiçbir parti tek başına hükümet kurmak için 630 sandalyeli mecliste yeterli milletvekili sayısına ulaşamıyor. Seçimlerin ardından hükümetin kurulması için zorlu görüşmelerin yapılması bekleniyor.
Muhtemel koalisyon hükümetinin hangi partilerden oluşacağı, ülkede yüzde 5 olan seçim barajını kaç partinin aşacağına göre şekillenecek. Daha fazla partinin barajı aşması, daha fazla partili koalisyonları gerekli kılacak.
2021’de yapılan genel seçimlerde SPD yüzde 25,7, CDU/CSU yüzde 24,1, Yeşiller yüzde 14,8, FDP yüzde 11,5, AfD yüzde 10,3, Sol Parti yüzde 4,9 ile mecliste yer almıştı.
