DİSK/Genel-İş Araştırma Dairesi tarafından hazırlanan “Türkiye’de Genç Emeği Raporu”na göre, Türkiye’de gençlerin istihdama katılımı ciddi sorunlar barındırıyor. Raporda, her 10 gençten 6’sının istihdama dahil olamadığı ve genç işsizliğinin yapısal bir kriz halini aldığı belirtiliyor.
Rapora göre, Türkiye’de 15-24 yaş aralığındaki genç nüfusun yalnızca %39,5’i (yaklaşık 4 milyon 609 bin kişi) istihdama katılabiliyor. Geriye kalan %60,5’lik kesim ise iş gücüne dahil olamıyor. Bu durum, genç işsizliğinin boyutlarını ve kapitalist emek rejiminin gençleri nasıl dışladığını gözler önüne seriyor.
Kadın Gençlerin Durumu Daha Zor
Cinsiyet eşitsizliği, genç işsizliğinde de kendini gösteriyor. 15-24 yaş grubundaki erkeklerin istihdam oranı %51,7 (yaklaşık 3 milyon 119 bin kişi) iken, aynı yaş grubundaki kadınların oranı sadece %26,4 (yaklaşık 1 milyon 490 bin kişi). Bu veriler, kadınların iş gücüne katılımının erkeklerin yarısından az olduğunu ortaya koyuyor.
Meslek Lisesi Mezunları Önde
Raporda dikkat çeken bir diğer nokta ise eğitim düzeyine bağlı olarak gençlerin istihdam olanaklarındaki farklılık. 15-24 yaş grubunda, meslek lisesi mezunlarının istihdam oranı %57,3 iken, üniversite mezunlarının oranı %56,5’te kalıyor. Genel lise mezunlarının ise istihdam oranı yalnızca %36,4.
Ne Eğitimde Ne İstihdamda: NEET Oranı Yükseliyor
Türkiye, ne eğitimde ne de istihdamda olan gençlerin (NEET) oranında Avrupa lideri. Rapora göre, 15-29 yaş aralığında her 4 gençten 1’i, yani %25,9’u, ne eğitim alıyor ne de çalışıyor. Bu oran, gençlerin ekonomik ve toplumsal hayattan dışlandığını gösteren önemli bir gösterge.
Genç İşsizliği Avrupa Ortalamasının Üstünde
Türkiye’de geniş tanımlı genç işsizlik oranı %37,3 seviyesinde. Bu oran, Avrupa Birliği ortalamasının (AB) %14,5, OECD ortalamasının ise %10,5 oldukça üzerinde.
Gençlerin Sendikalaşma Oranı Düşük
Raporda, genç işçilerin büyük çoğunluğunun sendikasız olduğu da vurgulanıyor. 15-29 yaş grubundaki genç işçilerin yalnızca %9’u sendika üyesi. Bu durum, gençlerin iş güvencesinden yoksun olduğuna ve sendikal örgütlenmenin önündeki yapısal engellere dikkat çekiyor.
Genel-İş’ten Talepler
Raporda, gençlerin güvenceli iş gücüne dahil olmasını sağlamak için şu talepler sıralanıyor:
- Bağımsız ve bilimsel eğitim sistemine yönelik baskıların kaldırılması.
- Genç istihdamını artıracak kamu yatırımlarının yapılması.
- Gençlerin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için yasal düzenlemelerin yapılması.
- Cinsiyet eşitliğine dayalı kamu politikalarının hayata geçirilmesi.
- Gençlerin ucuz iş gücü olarak görülmesinin önlenmesi.
Genel-İş, gençlerin güvenceli, insanca bir yaşam sürebilmesi için emekten yana politikaların hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çiziyor.
