Ahlat ilçesinde yer alan T Tipi Kapalı Hapishanesinde yaşanan hak ihlallerinin geçtiğimiz hafta kamuoyuna yansıyan mahpuslara yönelik sistematik şiddet ve işkenceye tepkiler sürüyor. Gardiyanlar tarafından mahpuslara yönelik uygulandığı belirtilen şiddet nedeniyle 8 mahpusun ciddi şekilde yaralandığını hatırlatan Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Milletvekili Sümeyye Boz, kadınların maruz kaldığı yargılama süreçlerindeki yapısal sorunları Meclis gündemine taşıdı.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un yanıtlaması istemiyle verilen önergede, Milletvekili Boz, “Sayım sırasında infaz koruma memurlarının koğuşlara topluca girerek mahpuslara fiziksel şiddet uyguladığı, yatak ve çarşafları bıçakla parçaladığı, karşı koyanlara daha yoğun şekilde müdahale edildiği aktarılmıştır. Olayın ardından hastaneye sevk edilen mahpusların, kelepçeli muayeneyi kabul etmemeleri nedeniyle muayene edilmeden geri cezaevine götürüldükleri belirtilmiştir. Ayrıca aynı cezaevinde yaklaşık üç ay önce de benzer bir şiddet vakasının yaşandığı ifade edilmiştir. Bu tekrar eden uygulamalar, cezaevlerinde süregelen denetimsizlik, cezasızlık politikası ve temel insan haklarına aykırı infaz rejimlerinin yapısal bir boyut kazandığını göstermektedir” ifadelerini kullandı.
Boz, şu soruları yöneltti:
- Bitlis Ahlat T Tipi Kapalı Cezaevi’nde 22 Temmuz 2025 tarihinde yaşandığı iddia edilen olayla ilgili Bakanlığınızca başlatılmış bir idari ya da adli soruşturma var mıdır? Varsa akıbeti nedir?
- Söz konusu olayda yaralandığı bildirilen 8 tutsağın sağlık durumu nedir? Hastaneye sevk edilen mahpuslara yönelik kelepçeli muayene uygulaması hakkında Bakanlığınızın tutumu nedir?
- Aynı cezaevinde son 1 yıl içinde mahpuslara yönelik şiddet, işkence, kötü muamele, çıplak arama ya da diğer hak ihlalleriyle ilgili kaç başvuru yapılmıştır? Bu başvurulara ilişkin nasıl bir işlem yürütülmüştür?
- Cezaevlerinde tutulan mahpusların tedaviye erişimini engelleyen kelepçeli muayene, sevklerin geciktirilmesi veya muayene edilmeme gibi uygulamalar hakkında herhangi bir düzenleyici önlem alınmakta mıdır?
- Cezaevinde görevli personelin, özellikle infaz koruma memurlarının insan hakları ve işkence yasağına ilişkin eğitimlerden geçip geçmediği denetlenmekte midir?
- Bu cezaevine sivil toplum örgütlerinin, baroların ve milletvekillerinin ziyaret talepleri neden reddedilmektedir? Cezaevine yönelik bağımsız ve düzenli denetim mekanizmaları kurulması düşünülmekte midir?
- Cezaevlerinde yaşanan bu tür vakaların önüne geçilmesi ve kamuoyuna açıklıkla bilgi verilmesi için Bakanlığınızın kısa, orta ve uzun vadede planladığı bir reform süreci var mıdır?
Milletvekili Boz, ayrıca Meclis Araştırması açılmasını da talep ederek şunları kaydetti: “Örselenmiş kadın sendromu temelinde kadınların meşru savunma hakkının yeniden tanımlanması, bu kadınların yargılama süreçlerindeki eşitsizliklerin araştırılması, şiddet geçmişinin ve hayatta kalma gerekçesinin yargılamalarda dikkate alınma biçiminin incelenmesi amacıyla bir Meclis Araştırması Komisyonu kurulması elzemdir.”
