Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun 25 Mayıs’ta verdiği soru önergesine, Meclis İnsan Hakları Komisyonu (İHİK) tarafından 17 Haziran’da yanıt verildi. Verilere göre, 24’üncü yasama döneminden bu yana komisyona toplam 46 bin 753 başvuru yapıldı.
Başvuruların 40 bin 213’ü halk ve kurumlar tarafından gerçekleştirilirken, milletvekilleri tarafından yapılan başvuru sayısı 6 bin 540 oldu.
Hapishaneler başvurularda ilk sırada
Komisyona iletilen başvurular, en çok tutuklu ve hükümlü haklarıyla ilgili oldu. Sadece 24’üncü dönemde bu kapsamda 2 bin 949 başvuru yapılırken, 27’nci dönemde 9 bin 247 ve 28’inci dönemde ise 5 bin 585 ihlal tespiti gerçekleşti.
Adil yargılanma hakkı, ayrımcılık, mülkiyet hakkı, yaşam hakkı ve sosyal güvenlik gibi birçok konuda da başvurular yapılırken, toplamda bin 216 kötü muamele ve işkence, bin 853 sağlık ve hasta hakkı ihlali de kayda geçti.
21 bin 642 ihlale karşı sadece 153 hapishane ziyareti
Komisyon tarafından paylaşılan veriler, hapishanelerde tespit edilen ihlaller ile yapılan denetimler arasındaki çarpıcı farkı da ortaya koydu. Tüm dönemlerde tutuklu ve hükümlülerle ilgili 21 bin 642 ihlal bildirilmesine rağmen, komisyon bünyesindeki alt komisyonlar sadece 153 kez hapishaneleri ziyaret etti.
Yerinde inceleme talepleri karşılanmıyor
Özellikle hapishane kaynaklı başvurularda yerinde inceleme talebinde bulunanların taleplerinin büyük bölümü karşılanmadı. 28’inci dönemde iletilen 485 yerinde inceleme talebinden sadece 46’sı yerine getirildi. Diğer dönemlerdeki oranlar da benzer şekilde düşük kaldı.
2 binden fazla başvuru işleme alınmadı
Ayrıca, başvuruların 2 bin 44’ü çeşitli gerekçelerle işleme alınmadı. Bu durum, hak arama yollarının etkin kullanılamadığına dair eleştirileri gündeme getirdi.
Gergerlioğlu, gelen yanıtın hak ihlallerinin büyüklüğünü ve Meclis’in etkisizliğini bir kez daha gözler önüne serdiğini belirterek, “Cezaevlerinden gelen binlerce başvuru var ama Meclis yerinde incelemeye gitmiyor, rapor hazırlamıyor. Bu tablo insan hakları açısından vahimdir” dedi.
