Van’ın Muradiye ilçesinde bulunan ve bölgenin en önemli doğal güzelliklerinden biri olan Muradiye Şelalesi, üzerine kurulan iki Hidro Elektrik Santrali (HES) nedeniyle kuruma tehlikesiyle karşı karşıya. 2011 yılında Muradiye Elektrik Üretim A.Ş. tarafından kurulan ve Türkiye’nin 272’nci, Van’ın ise en büyük enerji santrali olarak bilinen Muradiye Ayrancılar HES, saatte ortalama 124 milyon 564 bin kilovat elektrik üretimiyle şelale suyunun azalmasına yol açıyor.
13 Mayıs 2023’te doğal sit-nitelikli koruma alanı olarak tescillenen şelalenin çevresinde toplam sekiz santral işletilmeye başlandı. Bu santraller, Tendürek Dağı eteklerinden doğup Muradiye içinden geçerek Van Gölü’ne dökülen Bendîmahî Çayı’nın doğal akışını kesintiye uğratarak su miktarında ciddi düşüşe neden oldu.
Balık türleri yok olma tehlikesinde
Şelale ve çevresinde suyun azalmasıyla birlikte inci kefali gibi bölgeye özgü balık türlerinin göç yolları kesildi, balık popülasyonunda büyük azalma yaşandı. Muradiye ve çevresinde yaşayan köylüler, balık ölümlerinin arttığını, tarım ve hayvancılığın da olumsuz etkilendiğini belirtiyor.
Ekosistem alarm veriyor
Azalan su, yalnızca şelalenin görsel güzelliğini değil, çevresindeki bitki örtüsünü ve doğal yaşamı da tehdit ediyor. Su çekilmesiyle birlikte bitkiler kururken, birçok canlı türü habitatını kaybediyor.
Bölge halkı ve çevreciler, HES projelerinin doğaya verdiği zararın artık geri dönülmez bir noktaya geldiğini belirterek yetkililere çağrıda bulundu: “Muradiye Şelalesi sadece Van’ın değil, tüm ülkenin doğal mirasıdır. HES’ler derhal durdurulmalı, doğanın dengesi korunmalıdır.” (MA)
