Dersim Dernekleri Federasyonu (DEDEF), Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu (ADEF) ve Dersim Araştırmaları Merkezi (DAM), Seyit Rıza ve yoldaşlarının 15 Kasım 1937’de idam edilmesini Kadıköy İskele’de düzenledikleri eylemle andı. “Dersim 37-38 hiçbir şeyi unutmadık, hiçbir şeyi affetmedik” yazılı pankartın açıldığı eylemde, Zazaca ve Türkçe ağıtlar okunarak Dersim Katliamı’nda yaşamını yitirenler anıldı.
Eylemde taşınan dövizlerde ve konuşmalarda, Seyit Rıza ve arkadaşlarının mücadelesi hatırlatılırken, Dersim Tertelesi’ne ilişkin yüzleşme ve adalet talebi bir kez daha dile getirildi.
Basın açıklamasının Türkçesini DEDEF Genel Sekreteri Hasan Şen, Zazacasını ise Dersim Araştırmaları Merkezi’nden Alişan Önlü okudu.
“Dersim Tertelesi insanlığın vicdanında kapanmayan bir yaradır”
Hasan Şen, yaptığı konuşmada 1937-38’de Dersim’de yaşananların insanlık suçu olduğunu vurguladı. Seyit Rıza ve yoldaşlarının devletin baskı ve katliam politikalarına karşı onurlu bir direniş sergilediğini belirten Şen, şunları söyledi:
“Bombalanan, yakılan, süngülenen, sürgün edilen ve mezar hakkı dahi tanınmayan on binlerce insanımızın acısı hâlâ yüreğimizdedir. Bu sadece Dersim halkının değil, insanlığın ortak vicdanında kapanmayan bir yaradır.”
“Irkçı zihniyet bugün de sürüyor”
Dersim’de işlenen suçların arkasında “farklı olmayı düşman gören ırkçı ideolojinin” bulunduğunu belirten Şen, son dönemde yapılan nefret söylemi içeren açıklamaları da eleştirdi. Şen, “Onca kırıma ve asimilasyona rağmen Dersim’in kültürü, inancı ve kimliği bu toprakların gerçeğidir. Hiç kimse bu halkı köklerinden koparamadı, koparamayacak” dedi.
Seyit Rıza’nın sözlerini hatırlatan Şen, “Pirlerimiz diz çökmedi, biz de diz çökmeyeceğiz” diyerek yüzleşme, adalet ve onarım çağrısını yineledi.
Açıklamada Dersim Tertelesi’ne ilişkin şu talepler sıralandı:
- Devlet arşivleri eksiksiz biçimde açılsın.
- “Dersim” ismi resmî olarak iade edilsin.
- Dersim halkından resmî özür dilensin.
- Sürgün edilenlerin, kayıpların ve evlatlık verilen çocukların listesi açıklansın.
- Seyit Rıza ve yoldaşlarının mezar yerleri açıklansın.
- Anadile, kültüre ve Kızılbaş-Alevi inancına özgürlük tanınsın.
- Munzur ve tüm Dersim coğrafyasındaki baraj, HES ve maden projeleri iptal edilsin.
- Eşit yurttaşlık hakkı tüm yurttaşlar için güvence altına alınsın.
Anma, okunan ağıtlar ve dağıtılan lokmaların ardından, Seyit Rıza ve yoldaşları anısına denize karanfiller bırakılmasıyla sona erdi.
