12 Haziran günü 2002 yılından bu yana çocuk işçiliğini önlemek amacıyla “Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü” olarak anılıyor.
Çocuk işçiliği, özellikle Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) sermayeye ucuz işgücü sağlamak amacıyla devreye soktuğu Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) ile daha da yaygınlaşırken alınmayan önlemler ve ihmal, zaten istihdamda olmaması gereken on binlerce çocuğu her gün ölümle burun buruna çalışmak zorunda bırakıyor.
İlk 5 Ayda En Az 29 Çocuk İşçi Cinayeti
MESEM’ler ise günden güne yaygınlaşıyor. Ekonomik krizin içinde ek gelir edinmek zorunda olan büyüme çağındaki yüz binlerce çocuk, programa kaydoluyor. Öyle ki MEB verilerine göre 2025 itibarıyla MESEM’lere kayıtlı öğrenci sayısı yaklaşık 1,5 milyon olarak ifade ediliyor ve bu öğrencilerin yaklaşık 300 binini 18 yaşın altındaki çocuklar oluşturuyor. MESEM kapsamında çalışırken iş cinayetlerinde yaşamını kaybeden çocuk sayısı ise en az 11.
Her 4 Çocuktan 1’İ İşgücünde
Özellikle MESEM uygulaması aracılığıyla daha da yaygınlaşan çocuk işçiliğin yıllar içindeki artışı, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) istihdamda olan çocuk verileri ile de ortaya konuyor. 2019 ve öncesinde yüzde 20-21 bandında seyredip pandemi yıllarında yüzde 16-18’lere gerileyen çocukların işgücüne katılma oranı, 2024 itibarıyla neredeyse yüzde 25’e ulaşmış durumda.
Bu, her 4 çocuktan 1’inin çalıştığı anlamına geliyor. 2024’te yüzde 24,9 olarak gerçekleşen bu oran, 2023’te yüzde 22,1, 2022’de ise yüzde 18,7 idi.
138 Milyon Çocuk İşgücünde
ILO ve UNICEF tarafından dün yayımlanan yeni tahminlere göre, 2024 yılında dünya genelinde yaklaşık 138 milyon çocuk işçi bulunuyor. Bunların yaklaşık 54 milyonu, sağlıklarını, güvenliklerini veya gelişimlerini tehlikeye atabilecek tehlikeli işlerde çalışıyor.
En son veriler, 2020’den bu yana 22 milyondan fazla çocuğun çocuk işçiliğinden el çektirildiğini gösteriyor, bu da 2016-2020 arasında yaşanan endişe verici artışın tersine döndüğünü ortaya koyuyor. Ancak olumlu eğilime rağmen, dünya 2025 yılına kadar çocuk işçiliğini ortadan kaldırma hedefine ulaşmaktan hâlâ çok uzakta.
Verilere göre, tarım sektörü, çocuk işçiliğinde hâlâ en büyük paya sahip ve tüm çocuk işçiliğinin yüzde 61’ini oluşturuyor. Bunu, yüzde 27 ile hizmet sektörü, ev içi işler ve pazarda satış, yüzde 13 ile ise sanayi, maden ve imalat takip ediyor.
2000 yılından bu yana, çocuk işçiliği neredeyse yarı yarıya azalarak 246 milyondan 138 milyona düşüş yaşasa da çocuk işçiliği ile mücadele hızı çok yavaş seyrediyor. ILO ve UNICEF’in belirlediği hedefe önümüzdeki beş yıl içinde ulaşmak için ilerleme hızının 11 kat artması gerekiyor.
