DEM Parti İstanbul Milletvekili Celal Fırat, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesiyle 8 Eylül 1999 sonrası sigorta girişi olan milyonlarca çalışanın kapsam dışı bırakılmasını Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşıdı. Fırat, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi verdi.
Önergede, 3 Mart 2023 tarihli 7438 sayılı EYT Yasası’nın yalnızca 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanları kapsadığı hatırlatılarak, bu durumun aynı yıllarda çalışmaya başlayan ve benzer prim günlerini dolduran çalışanlar arasında ciddi bir eşitsizlik yarattığı vurgulandı. Yalnızca bir günlük sigorta farkı nedeniyle 17 ila 20 yıla varan emeklilik yaş farklarının ortaya çıktığına dikkat çekildi.
Celal Fırat, geçmişte 4447 sayılı Kanun (1999) ve 5510 sayılı Kanun (2008) dönemlerinde geçiş süreçlerinin kademeli olarak düzenlendiğini hatırlatarak, EYT yasasında bu yaklaşımın terk edildiğini belirtti. 1999–2008 yılları arasında sigorta girişi olan milyonlarca çalışanın benzer koşullara rağmen kapsam dışı bırakıldığını ifade etti.
Önergede ayrıca Anayasa Mahkemesi’nin 23 Şubat 2001 tarihli ve 2001/41 sayılı kararına atıf yapıldı. Söz konusu kararda, sigortalılıkta bir günlük farkın dahi büyük yaş farkları yaratmasının “ölçülülük, makullük ve hukuk güvenliği ilkelerine aykırı” olduğunun vurgulandığı hatırlatıldı. Fırat, mevcut EYT düzenlemesinin de benzer anayasal sorunlar barındırdığını kaydetti.
EYT kapsamı dışında kalan birçok çalışanın daha fazla prim ödemesine rağmen daha geç emekliliğe zorlandığını belirten Fırat, bunun gelir adaletsizliğini derinleştirdiğini ve işgücü piyasasında haksız rekabete yol açtığını dile getirdi. Emekli olanların çalışmaya devam etmesinin ise kapsam dışı kalan milyonlarca kişinin iş bulma imkanlarını daralttığını ve düşük ücret baskısını artırdığını ifade etti.
Celal Fırat, 1999–2008 arası sigorta başlangıcı olanlar için adil ve kademeli bir emeklilik düzenlemesi yapılması gerektiğini vurguladı.
Fırat, Bakan Işıkhan’dan şu sorulara yanıt istedi:
- Bir günlük farkla emeklilik yaşının 17–20 yıl uzamasının sosyal güvenlik hakkı ve hukuk güvenliği ilkeleriyle nasıl bağdaştırıldığı,
- 7438 sayılı Kanun’da neden kademeli geçiş uygulanmadığı,
- Anayasa Mahkemesi kararları dikkate alınarak 1999–2008 arası çalışanlar için yeni bir kademeli emeklilik düzenlemesi yapılıp yapılmayacağı,
- SGK kayıtlarında eksik bildirimler ve kayıt dışı sigorta başlangıçları nedeniyle mağdur olanlar için geriye dönük bir hak düzenlemesi planlanıp planlanmadığı.
