İSTANBUL – İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishaneler Komisyonu, 19 Aralık Hapishaneler Katliamı’nın 25. yılında Bayrampaşa (eski) Hapishanesi önünde basın açıklaması gerçekleştirdi. Saat 12.30’da yapılan açıklamada, katliamın faillerinin yargılanmamasına ve hapishanelerde süren tecrit politikalarına dikkat çekildi.
İHD, 19 Aralık’ın dernek tarafından “Cezaevlerinde İnsan Hakları İçin Mücadele ve Dayanışma Günü” ilan edildiğini hatırlatarak, 19 Aralık 2000’de F Tipi hapishaneleri protesto eden mahpuslara yönelik 20 hapishanede eş zamanlı operasyon düzenlendiğini hatırlattı. Üç gün süren operasyonlarda 30 mahpus ve 2 kamu görevlisi olmak üzere 32 kişinin yaşamını yitirdiği, yüzlerce mahpusun yaralandığı ifade edildi.
Açıklamada, operasyonda kimyasal gazların kullanıldığının etkin biçimde soruşturulmadığı, sorumlu kamu görevlilerinin yargılanmadığı vurgulandı. 19 Aralık katliamına ilişkin davalardan birinde, 17 Kasım 2025’te Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin zamanaşımı gerekçesiyle düşme kararı verdiği hatırlatılarak, bunun cezasızlık politikasının bir parçası olduğu belirtildi.
İHD, 19 Aralık’tan bugüne tecrit sisteminin daha da ağırlaştığını, F Tipi hapishanelerin yanı sıra Yüksek Güvenlikli, S Tipi ve Y Tipi hapishanelerle izolasyonun derinleştirildiğini ifade etti. “Kuyu tipi” olarak adlandırılan hapishanelerde tutulan birçok mahpusun tecrit ve hak ihlallerine karşı açlık grevinde olduğu, bu sürecin dernek tarafından takip edildiği kaydedildi.
Açıklamada ayrıca hasta mahpusların durumuna dikkat çekildi. İHD’nin Nisan 2025’te açıkladığı rapora göre Türkiye hapishanelerinde en az bin 412 hasta mahpus bulunduğu, bunlardan en az 335’inin ağır hasta olduğu belirtildi. Adli Tıp Kurumu’nun “cezaevinde kalabilir” raporları ve yasal engeller nedeniyle hasta mahpusların tahliye edilmediği vurgulandı.
İHD, 19 Aralık Katliamı’nın yıl dönümünde şu talepleri yineledi:
– Katliamın tüm faillerinin yargılanması,
– Tecrit ve izolasyon uygulamalarına son verilerek F Tipi, Yüksek Güvenlikli, S Tipi ve Y Tipi hapishanelerin kapatılması,
– İdare ve Gözlem Kurullarının kaldırılması,
– İşkence ve kötü muamelenin sona erdirilmesi ve etkin soruşturmalar yürütülmesi,
– Mahpusların sağlık, iletişim ve sosyal haklarının eksiksiz sağlanması,
– Ağır hasta, engelli ve ileri yaştaki mahpusların başta olmak üzere tüm hasta mahpusların tahliyesi.
İHD, 19 Aralık Katliamı’nın unutulmayacağını ve hapishanelerdeki hak ihlallerine karşı mücadelenin sürdürüleceğini kamuoyuna duyurdu.
