Bakırköy Kadın Kapalı Hapishanesi önünde açıklama yapan İHD, infaz sisteminde eşitlik ilkesine aykırılığın daha da derinleştiğini ifade etti.
Açıklamada, Adalet Bakanlığı’nın hasta tutsaklara ilişkin bugüne dek herhangi bir resmi veri paylaşmadığı vurgulandı. Sadece İHD’ye ulaşan başvurulara göre hapishanelerde 335’i ağır olmak üzere en az 1.412 hasta tutsak bulunduğu bildirildi. Gerçek sayının ise bu rakamların çok üzerinde olduğuna dikkat çekildi.
“Yaşam Hakkı Cezaya Tabi Tutulamaz”
İHD, ulusal ve uluslararası hukuka göre tutsakların yeterli sağlık hizmetine erişiminin bir hak olduğuna dikkat çekerek, ceza türü ne olursa olsun yaşam hakkının temel bir insan hakkı olduğunu vurguladı.
Yeni yasa kapsamında yalnızca Adli Tıp Kurumu’nun (ATK) olumlu raporu ve “toplum güvenliği açısından ağır ve somut bir tehlike oluşturmama” kriteriyle hasta tutsakların cezalarının evde infaz edilebileceği ifade edildi. Ancak bu düzenleme, ağırlaştırılmış müebbet cezası verilen tutsakları kapsam dışında bırakıyor.
İHD adına konuşan Hasan Yavic, bu ayrımın açıkça Anayasa’nın eşitlik ilkesini ihlal ettiğini söyledi:
“Hastalık ve yaşam hakkı, cezanın niteliğinden bağımsızdır. Bu düzenleme, aynı haklara sahip kişiler arasında ayrımcılık yaratmakta ve insan haklarına aykırıdır.”
“ATK Tek Yetkili Merci Olamaz”
Açıklamada, yalnızca ATK’nın verdiği raporların geçerli olmasının tutsakların sağlık hakkını idarenin keyfiyetine bıraktığı vurgulandı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarına göre, bağımsız hekimlerin düzenlediği raporların da geçerli kabul edilmesi gerektiği hatırlatıldı.
Yavic, ayrıca “toplum güvenliği açısından tehlike oluşturma” gibi belirsiz kriterlerin yıllardır hasta tutsakların tahliyesi önünde engel olarak kullanıldığını söyledi. Özellikle politik nedenlerle cezaevinde bulunan tutsaklara bu kriterin keyfi şekilde uygulandığını ve tedavi edilemeyecek durumda olmalarına rağmen tahliye edilmediklerini ifade etti.
“Bu Yasa Kabul Edilemez”
Son olarak şu ifadelere yer verildi:
“Bu yasa; yaşam ve sağlık hakkını ihlal eden, Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı ve ayrımcı uygulamaları kurumsallaştıran bir niteliğe sahiptir. Hasta tutsakların yaşadığı hak ihlallerine son vermek, infaz sistemini adil, eşitlikçi ve insan haklarına dayalı bir yapıya kavuşturmak ertelenemez bir zorunluluktur.”
İnsan Hakları Derneği, yasayı kabul etmediğini kamuoyuna bir kez daha ilan ederek tüm siyasi partileri, Türkiye’nin Anayasası ve taraf olduğu uluslararası insan hakları sözleşmelerine uygun hareket etmeye çağırdı.
