İstanbul Trans Onur Haftası, Sincan Kadın Kapalı Hapishanesi’nde tutulan trans tutsak Poyraz’ın “şüpheli” ölümüne ilişkin İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi’nde basın açıklaması yaptı. Açıklamada, Poyraz’ın ölümünün intihar olarak kayda geçirilmesinin kabul edilemez olduğu vurgulandı.
Basın metnini okuyan Çağıl, Poyraz’la aynı koğuşta kalan trans tutsaklar ve avukatların aktarımlarına dayanarak olay öncesine ilişkin bilgileri paylaştı. Buna göre, olaydan önce dört trans tutsağın toplu şekilde psikiyatri sevkine çıkarıldığı, bu sırada Poyraz’ın koğuşa yerleştirildiği belirtildi. Tutsaklar koğuşa döndüğünde Poyraz’ı asılı halde bulduklarını aktaran Çağıl, sağlık ekibinin uzun süre gelmediğini, savcılık ve olay yeri incelemesinin ise iki gün sonra yapıldığını söyledi.
Çağıl, tanık ifadelerinin alınmadığını, asılmada kullanıldığı belirtilen ipin daha önce koğuşta bulunmadığını, Poyraz’ın saçlarının kazınmış olduğunu ve belirgin biçimde kilo kaybettiğini ifade ederek, “Tüm bu bulgular ölümün intihar olarak kayda geçirilmesini kabul edilemez kılmaktadır” dedi.
“Poyraz’ın ölümü tekil bir olay değil”
Açıklamada, Poyraz’ın ölümünün münferit bir vaka olmadığı belirtilerek, Türkiye’de trans ve LGBTİ+ tutsakların uzun süredir sistematik tecrit, ayrımcı infaz uygulamaları ve sağlık hakkı ihlalleriyle karşı karşıya olduğu ifade edildi. Hapishanelerde “güvenlik” gerekçesiyle uygulanan izolasyonun fiilen başka bir şiddet biçimine dönüştüğü kaydedildi.
Çağıl, transların maruz kaldığı şiddetin bireysel ön yargılarla sınırlı olmadığını, devlet politikaları ve toplumsal düzenle bağlantılı olduğunu belirterek, hapishanelerde hormon tedavisi, psikiyatrik destek, güvenli barınma ve ayrımcılıktan korunmanın bir hak olduğunu vurguladı.
Soruşturma ve hak talepleri
Açıklamanın sonunda Poyraz’ın ölümüne ilişkin talepler sıralandı. Bağımsız ve etkin bir adli soruşturma yürütülmesi, olayın “intihar” varsayımıyla kapatılmaması, delillerin güvence altına alınması, tanık tutsakların baskı olmaksızın dinlenmesi ve trans tutsaklara yönelik tecrit uygulamalarına son verilmesi istendi.
Ayrıca trans tutsakların sağlık hakkının güvence altına alınması, hormon tedavisine erişim için ayrımcılık karşıtı ulusal standartların oluşturulması, hapishane personeline zorunlu eğitimler verilmesi ve sivil toplumun hapishanelere erişiminin genişletilmesi çağrısı yapıldı.
Basın açıklamasının ardından, 24 Aralık’ta görülecek ve 53 kişinin yargılandığı İstanbul Onur Yürüyüşü davasının ikinci duruşmasına katılım çağrısı yapıldı.
