Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG), Mart 2025 dönemine ait gazetecilere yönelik hak ihlallerine dair raporunu kamuoyuyla paylaştı. Raporda, gazetecilerin yalnızca haber takibi yapmaları nedeniyle fiziksel şiddete uğradıkları, gözaltına alındıkları ve dijital linç kampanyalarının hedefi haline geldikleri vurgulandı.
Mart ayında 54 ihlal
Rapora göre, Mart ayında en az 54 ayrı ihlal yaşandı. İhlallerin artışı özellikle 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü eylemleri ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik operasyonlardan sonra gözlemlendi. Raporda, “Gazeteciler, yalnızca haber takibi yaptıkları için fiziksel saldırıya uğramakta, gözaltına alınmakta, tutuklanmakta ve sistematik olarak dijital linç kampanyalarının hedefi hâline getirilmektedir” ifadeleri yer aldı.
Polis şiddeti ve dijital saldırılar
Sahada haber takibi yapan gazetecilerin polis şiddetine maruz kaldığı, mesleki kimliklerinin bilinmesine rağmen darp edildikleri ve ekipmanlarının zarar gördüğü belirtildi. Dijital platformlarda ise gazeteciler cinsiyetçi saldırılara uğrayarak, yalnızca kamuoyunu bilgilendirdikleri için hedef alındı. Mart ayında altı gazeteci saldırıya uğrarken, beş gazeteci gözaltına alındı, biri tutuklandı ve üç gazetecinin evine baskın yapıldı. Ayrıca dokuz kadın gazeteci kötü muameleye uğradığı, altı gazetecinin ise haber takibi sırasında engellendiği aktarıldı.
Yargı baskısı
Fiziksel şiddetin yanı sıra, yargı mekanizmalarının gazetecilere baskı aracı olarak kullanıldığı ifade edilen raporda, haber içerikleri ve dijital medya paylaşımları nedeniyle gazetecilere soruşturmalar açıldığı, davalar başlatıldığı ve adli kontrol uygulamalarıyla hareket alanlarının daraltıldığı belirtildi. Mart ayında bir gazeteci hakkında soruşturma başlatıldı, üç gazeteci hakkında yeni davalar açıldı ve dört gazetecinin yargılanmasına devam ediliyordu.
Sansür ve erişim engelleri
Raporda, dijital medyada yoğun sansür uygulandığına da dikkat çekildi. Mart ayında bir internet sitesinin kapatıldığı, altı dijital medya platformuna erişim engeli getirildiği kaydedildi. Raporda, “Kamusal bilgiye ulaşmanın en hızlı ve yaygın yollarından biri hâline gelen dijital medya hesaplarının hedef alınması, yalnızca gazetecilerin değil, halkın haber alma hakkının da doğrudan ihlali anlamına gelmektedir” denildi.
Devlet politikası haline gelen baskılar
Raporda, gazetecilere yönelik baskıların artık münferit değil, sistematik ve süreklilik arz eden bir devlet politikası haline geldiği ifade edildi. “Gazetecilik mesleği, özellikle kadınlar açısından her geçen gün daha da tehlikeli bir alana dönüşmektedir. Mesleğini sürdürdüğü için hedef alınan, cezalandırılan, susturulmaya çalışılan tüm gazetecilerin yanında olduğumuzu ve bu ihlaller karşısında sessiz kalmayacağımızı bir kez daha vurguluyoruz” denildi.
Dayanışma ve çağrı
Raporda, hapishanelerde hâlâ tutsak bulunan dokuz kadın gazeteciyle dayanışma içinde olunduğu belirtilerek, kamuoyuna şu çağrı yapıldı: “Gazetecilik suç değildir. Kadın gazeteciler susmayacak, gerçeklerin izini sürmeye devam edecek. Bu mücadele sadece basın özgürlüğü için değil, halkın doğru bilgiye ulaşma hakkı için de yürütülmektedir.” Ayrıca şu çağrılar yer aldı:
- “Basın ve ifade özgürlüğü temel bir insan hakkıdır; korunmalı ve genişletilmelidir.”
- “Kadın gazetecilerin maruz kaldığı cinsiyet temelli baskılar ve tehditler derhâl soruşturulmalı, cezasızlık politikalarına son verilmelidir.”
- “Dijital sansür uygulamalarından vazgeçilmeli, erişim engelleri kaldırılmalıdır.”
Tutsak gazeteciler
Raporda, Mart ayı itibariyle hapishanede tutsak bulunan gazetecilerin isimleri şu şekilde sıralandı:
- Elif Akgül – Gazeteci
- Elif Ersoy – Yürüyüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu
- Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
- Necla Demir Arvas – Gazeteci
- Özden Kınık – TRT Eski Çalışanı
- Öznur Değer – JINNEWS Haber Müdürü
- Rahime Karvar – Gazeteci
- Reyhan Hacıoğlu – Yeni Yaşam Gazetesi
- Saime Oğuzhan – Kentim Şişli Gazetesi İmtiyaz Sahibi
- Züleyha Müldür – Etkin Haber Ajansı
