İran’da insan hakları mücadelesinin önde gelen isimlerinden Nobel Barış Ödüllü Nergis Muhammedi’nin gözaltına alınmasının ardından, kendisinden ve beraberindeki aktivistlerden günlerdir haber alınamıyor.
Muhammedi’nin, “şüpheli” bir şekilde yaşamını yitiren avukat Xosro Ali Kurdi için düzenlenen anma törenine katıldığı gerekçesiyle gözaltına alındığı bildirildi. Anma sonrası gözaltına alınan Muhammedi’nin, 14 gündür ailesi ve avukatlarıyla hiçbir şekilde iletişim kuramadığı belirtildi.
Nergis Muhammedi’nin ailesi, sosyal medya hesapları üzerinden yaptığı açıklamada, gözaltıların ardından Muhammedi ve diğer aktivistlerin nerede tutuldukları ve sağlık durumları hakkında kendilerine herhangi bir bilginin verilmediğini duyurdu. Açıklamada, Muhammedi’nin tek kişilik hücrede tutulduğuna dair bilgi aldıkları, ancak bu bilginin yetkililer tarafından resmen doğrulanmadığı ifade edildi.
Yapılan çağrıda, Muhammedi ve gözaltındaki diğer aktivistlere düzenli iletişim hakkı tanınması, sağlık durumlarına ilişkin şeffaf bilgilendirme yapılması ve kapsamlı sağlık hizmetlerine erişimlerinin sağlanması istendi.
Açıklamada ayrıca, Nergis Muhammedi’nin yıllardır tek kişilik hücre uygulamalarına karşı mücadele yürüttüğü hatırlatılarak, yetkililerden Muhammedi’nin dış dünya ile derhal iletişim kurabilmesinin sağlanması, gözaltı koşullarına ilişkin tam şeffaflık gösterilmesi ve gözaltındaki tüm kişilerin gecikmeksizin serbest bırakılması talep edildi.
Nergis Muhammedi kimdir?
Nergis Muhammedi, İran’da kadın hakları, ifade özgürlüğü ve idam cezasına karşı yürüttüğü mücadeleyle tanınan bir insan hakları savunucusu. Nobel Barış Ödüllü hukukçu Şirin Ebadi’nin kurucuları arasında yer aldığı İnsan Hakları Savunucuları Merkezi’nin (DHRC) başkan yardımcılığını yaptı ve özellikle kadın hakları alanındaki çalışmalarıyla öne çıktı.
İran’da “ulusal güvenliğe karşı faaliyet”, “rejime karşı propaganda” ve “yetkililere iftira” suçlamalarıyla defalarca yargılanan Muhammedi, ilk olarak Eylül 2011’de 6 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Daha sonraki davalarla birlikte hakkında verilen cezalar toplamda 31 yıl hapis ve 154 kırbaç cezasına ulaştı.
Uzun süre Evin Hapishanesi’nde tutulan Muhammedi, hapishane koşullarında ciddi sağlık sorunları yaşamasına rağmen insan hakları mücadelesini sürdürdü. İran’da kadınlara yönelik baskılara, zorunlu başörtüsü uygulamasına ve devlet şiddetine karşı yürüttüğü mücadele nedeniyle 2023 yılında Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.
