İstanbul Üniversitesi (İÜ) Antropoloji Bölümü yüksek lisans öğrencisi Azerbaycanlı Nanaxanim Babazade, yemekhane zamlarına karşı düzenlenen eyleme katıldığı gerekçesiyle gözaltına alınarak Çatalca Geri Gönderme Merkezi’ne (GGM) götürülmüştü. Bir haftayı aşkın süredir Çatalca GGM’de alıkonulan Babazade, çok sayıda hukuksuz uygulamaya maruz bırakıldı. Gözaltında fiziksel ve cinsel şiddete; GGM’de çıplak arama dayatmasına, psikolojik şiddete maruz kalan Babazade, vegan beslenme hakkına da ulaşamıyor. Babazade’nin yaşadığı bu süreç, GGM’lerde, kapalı kapılar ardında yaşanan hukuksuz işlemleri göz önüne seriyor. Özellikle, Türkiye’de politik mücadele yürüten göçmen ve mülteciler, GGM şiddetiyle karşılaşmakta.
Babazade’nin avukatı Ahmet Baran Çelik, süreci Özgür Gelecek Gazetesi’ne değerlendirdi.
Çıplak arama dayatmasına karşı direndi
Gazetemize konuşan Çelik, gözaltı sürecinde Babazade’ye polis tarafından fiziksel şiddet uygulandığını belirtti. Babazade’nin hem Arnavutköy hem de Çatalca GGM’de çıplak arama dayatmasıyla karşı karşıya kaldığını ancak buna karşı direndiğini, bunun sonucunda ise fiziksel şiddete maruz kaldığını söyleyen Çelik, Babazade ile birlikte gelen diğer göçmen kadınların da çıplak arama işkencesine uğradığını ifade etti.
Babazade’nin politik bir mücadele yürüten biri olmasından kaynaklı sınır dışı edilmek istendiğinin altını çizen Çelik, Azerbaycan’da da baskı altında olduğunu şu ifadelerle açıkladı:
“Azerbaycan’da da bu mücadeleyi yürüttüğü için aslında orada da bir devlet baskısına maruz kalmıştı. Hem devlet hem de kendi aile ve akrabaları tarafından da baskılanan bir kişi. Biraz da bunlardan kurtulmak için de kendisi burada öğrenci vizesiyle kalıyor.”
Çelik, ifadelerinde politik mücadele içinde yer alan çoğu göçmenin benzer uygulamalarla, hukuksuz bir şekilde sınır dışı edilmeye çalışıldığını belirtti.
Babazade’ye ajanlık dayatması
Çelik, Babazade’nin İl Göç İdaresi’nden evrak eksikliği için çağırıldığını ancak oraya gittiğinde karşısında emniyetten ve istihbarattan kişilerin olduğunu belirtti. Bu kişilerin Babazade’ye ajanlık teklif ettiğini, Babazade’nin ise reddettiğini belirten Çelik, Babazade’nin bu yüzden gözaltına alındığını söyledi. Çelik, Babazade’nin GGM’de de ajanlık dayatmasına ve psikolojik şiddete maruz kaldığını şu sözleriyle belirtti:
“11 saat boyunca sandalyede oturtulup başlarına jandarma bekletiliyor. Kendisi buna rağmen kabul etmeyince de bu sefer baskılarla zorla geri göndermeye çalışıyorlar.”
Çelik, ajanlık dayatmasını kabul etmeyen Babazade’ye zorla gönüllü geri gönderme belgesi imzalatılmaya çalışıldığının altını çizdi. Geçtiğimiz pazartesi günü yetkililerin günde 20 kez Babazade ile görüşme alıp gönüllü geri gönderme belgesini imzalatmaya çalışılmasına değinen Çelik, oluşan kamuoyunun ardından yetkililerin geri çekilmeye başladığını belirtti.
Vegan beslenme hakkı karşılanmıyor
Vegan aktivist olan Babazade’nin GGM’de vegan beslenme hakkının karşılanmadığını belirten Çelik, Babazade’nin gelen yemekler içinden sadece kendisine uygun olan ekmek gibi yiyeceklerle yetindiğini ifade etti:
“Özellikle bir vegan menü, bir vegan yemek kendisine sunulmuş değil henüz. Buna ilişkin talebimizi her seferinde yeniledik. Sözlü olarak yeniledik. Kendisi iletti. Ayrıca dilekçeyle de bir başvuru yaptık. Dün tekrardan yazılı bir başvurumuz oldu. Kendisinin vegan olduğunu, vegan beslenmesi gerektiğini ve aksi halde gıdaları alamayacağını söylemiştik. Talebimiz henüz karşılanmış değil maalesef.”
Çelik konuşmasının sonunda, hukuki süreci başlattıklarını söyleyerek bu süreçte Babazade için oluşan kamuoyunun sürekliliğinin korunmasının önemini vurguladı.
